استونيايي ژبه

استونيايي ژبه

eesti keel (اېستونيايي)

عامه معلومات

عمومي معلومات	طبيعي ژبه لويه ژبه ژوندۍ ژبه
ځانګړې وېشنيزه	Finnic (en) Uralic (en)
سیمييزيتوب د	Estonians (en) اېستونيا
د لیکلو سیسټم	لاتين ليکدود Estonian Braille (en)
د ويونکو شمېر	۱٬۲۵۱٬۷۷۰ (۲۰۱۲)
ايزو ۶۳۹-۱ کوډ	et
د ژبې کوډ	et
هېواد	اېستونيا

نور اړين مالومات

برخې	Standard Estonian (en) Northeastern Coastal Estonian (en) South Estonian (en)

استونيايي
eesti keel
په مورنۍ ژبه	اسټونيا د استوني کډوالو ټولنه (وګورئ: استونيايان)
ژبې کورنۍ	اورالیک فنیک استونيايي
ليکدود	لاتين (استونيايي ليکدود)
رسمي حالت
رسمي ژبه په	اسټونيا کينډۍ:EU
سمونوال	د استونیايي ژبې انسټیټیوټ / Eesti Keele Instituut, Emakeele Selts (نیمه رسمی)
د ژبې کوډونه
آيسو ۶۳۹-۱	et
آيسو ۶۳۹-۲	est
آيسو ۶۳۹-۳	est – نړیوال کوډ ځانګړی کوډ: ekk – معياري استونيايي

استونیا يي ژبه ( استوانيايي:eesti keel، ايستي کيل) د استونیا د رسمي ژبې نوم دی. شاوخوا یو ملیون خلک په استونیا کې دننه او سل زره استونیايي کډوال له دې هېواد څخه بهر استونیايي خبرې کوي. استونیايي د فنو - یوګریک ژبې له کورنۍ څخه ده او له فنلنډي ژبې سره نږدې تړاو لري.

هغه څه چې استونیايي د ژبپوهانو لپاره په زړه پورې کوي په دې ژبه کې درې ډوله لنډ، اوږد او ډېر اوږد سرونه دي. همدارنګه، د غږ ‏ ɤ) سره د (õ) درلودل د ډېری ژبو څخه استونیايي ژبه بېلوي.

ډلبندي

استونیايي ژبه د Finno-Ugric ژبې کورنۍ د فنیک څانګې پورې اړه لري. دا ژبه د فنلنډي ژبې سره نږدې تړاو لري. دا دوه ژبې د فنلنډ د خلیج په دواړو غاړو کې ویونکي لري او په اروپا کې د څو غیر اروپايي ژبو څخه دي. د نورو ژبو څخه پور اخیستلو سره سره، استونیايي ژبه د خپلو نږدې ګاونډیو ژبو سره تړاو نلري - سویډني ، روسی ، او لاتویان - چې ټول یې د اندو-اروپایي کورنۍ پورې اړه لري.

استونیا هم له هنګري سره دومره نږدې اړیکې نه لري. جرمني او بیا روسي ، سویډني او لاتویايي ژبو په دې ژبه خپل اغیز پریښی دی.

استونیا، لکه فنلنډي او هنګري، یوه تړلې ژبه ده ، که څه هم دا د نیافینواګري فونیټیک همغږي له لاسه ورکړې ده. البته، د دې ژبې په زړو لیکنو کې د صوتي همغږي اوس هم لیدل کیدی شي. په هرصورت، د دې ژبې د کلمو په پای کې لیدل شوي پراخه پایښتونه د دې لامل شوي چې دا ژبه له یوې تړلې ژبې څخه ساده ژبې ته واړوي. د دې ژبې عمومي ګرامري جوړښت په لاندې ډول دی: د فعل بدن اعتراض دی .

الفبا(ابېڅې)

د فنلنډي په څېر، استونیايي هم لاتیني الفبا کاروي. د لیکلو په دې سیسټم کې، حروف š، ž، ä، ö، ü، õ او õ اضافه شوي او فونیمونه c، q، w، x او y د بهرنیو ریښو سره د ځانګړو نومونو لپاره کارول کیږي. همدارنګه، f، z، š، او ž یوازې د ضمیرونو او پورونو لپاره کارول کیږي. د õ توري له واول /ɤ/ یا /o/ سره یو نیم، شاته او واول دی، او دا په پرتګالي کې د هامریکټ توري سره هیڅ ورته والی نلري، او دا په ترکي کې د ı، په روسي کې، او په ویتنام کې د روسي غږ سره ورته دی.

د استونیا الفبا په لاندې ډول ده: A, B, C, D, E, F, G, H, I, J, K, L, M, N, O, P, Q, R, S, ی، Z, Ž, T, U, V, W, Õ, Ä, Ö, Ü, X, Y

سرچینې

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Estonian language». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲ آوریل ۲۰۱۲.